Шағын бизнестен бастап қоғам қайраткерлігіне дейін

Visa серіктесі болып табылатын Yoco арқылы цифрлық төлемдерді қабылдау Мокгади Мабеланың компаниясындағы маңызды кезең болды. Енді ол өзі сияқты адамдарға көмек көрсету арқылы қайырымдылық жасап жүр.

Кәсіпті бастау және оны өркендету оңай деп ешкім айта алмайды. Бір жас кәсіпкер үшін бұл процесс өте ауыр болды. Оңтүстік Африкадағы бал бизнесімен айналысатын Native Nosi компаниясының негізін қалаушы Мокгади Мабеламен таныс болыңыз.

«Мен кәсіпті алғаш бастағанда, қазіргі көптеген кәсіпкерлердің қолындағы ресурс менде болған жоқ,» — дейді Мокгади. «Мен қара нәсілді адаммын. Мен әйелмін. Мен омарташымын. Кәсіпті бастауға осы үш нәрсе үлкен кедергі болды.» Бірақ бұл Мокгадиді тоқтата алған жоқ.

Ол өзінің кәсібір дөңгелетіп қана қоймай, Оңтүстік Африкадағы басқа да ақылды әйелдердің кәсіп ашуға деген армандарын орындауға көмектесті.

Мен қара нәсілді адаммын. Мен әйелмін. Мен омарташымын.

— Мокгади Мабела, Native негізін қалаушы

Бастапқыда оның кәсібі өте баяу әрі бірқалыпты дамыды. Мокгадидің әкесі өздері тұратын аймақтың фермаларында омартамен айналысатын және ол жас кезінен бастап әкесі жасаған балды сатып, асүйде балды бөтелкелерге құятын. Балды көбіне достары мен көршілері алатын. Көп ұзамай, Мокгадидің саудасы жақсы жүріп, әкесі қажетті балды өндіріп үлгермей жатқан соң, ол өз омартасына инвестиция құйды.

Алғашында тапсырыстарды электрондық пошта арқылы қабылдап, оларды электрондық параққа жазып жүрді. Курьерлер арқылы клиенттерге жеткізіп беретін. Осылайша ол өз кәсібін бастап кетті. Оның кәсібі ауыздан ауызға тарап, кеңейе түсті. Көп ұзамай ол досының көмегімен веб-сайт жасап, өз өнімдерін желіде жарнамалай бастады. Бизнесі жақсы жүргенмен, мүмкіндігі шектеулі еді. Native Nosi тек қолма-қол төлемдер мен банк аударымдарын ғана қабылдай алатын.

«Біз төлемді қолма-қол қабылдайтындықтан, сауда айналымы да шектеулі болған еді. Тек қолма-қол ақшамен жұмыс істейтін бизнесті кәсіп деп атауға келмейді.»

Мокгади Native Nosi компаниясын дамыту және жергілікті экономиканың маңызды бөлігіне айналу үшін несиелік және дебеттік карталар сияқты жаңа төлем технологияларын қабылдау керектігін түсінді.

«Тапсырысты рәсімдеу процесіне несиелік және дебеттік карталарды қосу өте оңай шаруа болып көрінеді. Бірақ жергілікті банктер шағын бизнеске ондай қызмет көрсету үшін, оның сауда айналымы үлкен екеніне көз жеткізу керек екен. Ал мен несиелік карта арқылы төлем жүйесін енгізбей, табыс шегіне жете алмадым. Осылайша тығырыққа тірелдім.»

Бірақ Мокгади бұл тығырықтан тез шықты. Ол Visa компаниясының серіктесі болып табылатын Yoco компаниясына жүгінді. Ол Оңтүстік Африкада шағын бизнестерге көмек көрсететін финтек компаниясы еді. Бірнеше күннің ішінде Мокгади желі арқылы несиелік және дебеттік карталарды қабылдай бастады, осылайша Native Nosi компаниясының тасы өрге домалай бастады.

Біз Оңтүстік Африка жастарының армандауына мүмкіндік беруге міндеттіміз.

— Мокгади Мабела, Native негізін қалаушы

Мокгадидің бизнесі дамып келе жатқанда, ол өзі сияқты адамдарға қалай қолдау көрсетуге болатынын ойлай бастады. Ол өзінің тәжірибесін пайдаланып, басқа әйелдердің мансаптық армандарын қалай орындауға болатынына ой жүгіртті. Ол өзі мұқият дайындаған өнімді клиенттердің көруіне, дәмін татуына және тіпті сезінуге болатын кеңістікті көптен бері ойластырған болатын. Ол жер үлкен мегаполистің орталығында болуы керек еді. Дәл сол жерде басқа кәсіпкер әйелдерді тәрбиелегісі келген.

2020 жылдың шілдес айында әлемдік пандемия мен болашағы бұлыңғы экономиканың ортасында Мокгади Преторияда Native Nosi сауда дүкенін ашты. «Менің мақсатым балды басқалардан көп сату емес. Менің мақсатым — өзім сияқты басқа кәсіпкерлердің клиенттерімен қарым-қатынас орната алатын платформа жасау. Себебі мен әлемге қарыздармын. Өзім тап болған кедергілерді жойғым келеді».

Осылайша Native Nosi компаниясының өңделмеген балының жанындағы сөреден толықтай табиғи тері күтіміне арналған өнімдерді, таза, дәмді марула жаңғағының майын, шайлар мен ұнтақтарды және шоколадтарды көре аласыз. Олардың барлығы — кәсібін жаңа бастаған Оңтүстік Африкадағы әйел кәсіпкерлердің қолынан шыққан туындылар. «Мен жай ғана жұмыс тапқым келмейді. Мен жұмыс орындарын ашқым келеді. Оңтүстік Африкадағы жас өрендердің арманына қанат бітіргім келеді. Біз Оңтүстік Африка жастарының армандауына мүмкіндік беруге міндеттіміз.» — дейді ол. «Иә, мен бал сатамын. Бірақ менің мақсатын одан да асқақ.»